پردازش مفهوم «قلمرو» از منظر جغرافیای سیاسی
Authors
abstract
قلمرو و قلمرومندی بنیاد فلسفه جغرافیای سیاسی هستند. قلمرو به عنوان نمود عینی و فضاییِ برخاسته از حق طبیعی مالکیت و اصل میل به بقاء به رفتار قلمروخواهانه انسان جهت و معنا داده به گونه¬ای که تفسیر کنش و منش انسان عمدتاً تابعی از خصیصه قلمرومندی بوده¬ است. درون¬مایه بسیاری از مفاهیم جغرافی سیاسی آگاهانه یا ناآگاهانه در پیوند با چنین ویژگی¬هایی تعریف و عملیاتی شده است. گستره قلمرو، الزاماً تابع مرزهای سیاسی نیست بلکه به فراخور دامنه آگاهی، کنشگری، تصمیم¬سازی و نقش-آفرینی انسان و گروه¬های انسانی شناوراست.داده¬ها و یافته¬های مقاله حاضر که ماهیتی بنیادی دارد به روش کتابخانه¬ای گرد آوری شده است. نتیجه پژوهش گویای آن است که دست کم از دهه 1970 به بعد با جهان شدن فناوری و مردم¬سالاری ابعاد ذهنی و محتوایی کنشگری انسان در ابعاد مشاهده ناپذیر اما فضاساز اهمیت بیشتر یافته¬اند که در آینده هم ابعاد بیشتری از قلمرو را بازنمایی خواهند کرد.
similar resources
واکاوی قلمرو جغرافیای سیاسی والیان فیلی پشتکوه
والیان فیلی یکی از سلسلههای محلی ایران است که در لرستان پیشکوه و پشتکوه حکمرانی داشتند. در روزگار سلطنت قاجاریه قلمرو والیگری آنان صرفاً به قسمت کوچکی از این ناحیه به نام پشتکوه محدود گردید و با عنوان «والیان فیلی پشتکوه» مشهور شدند. یکی از نکات مبهم در مورد والیان فیلی پشتکوه، حدود و ثغور قلمرو حکومت محلی آنهاست؛ بهویژه اینکه واکاوی نوشتههای دهههای اخیر نشان میدهد که علاقهای نسبی در میا...
full textامنیت ملی از منظر جغرافیای سیاسی
امنیت ملی، توانایی دولتها برای حفظ هویت مستقل و تمامیت کاربردی (جمعیت، سرزمین و دارایی) آنهاست. جغرافیای سیاسی نیز یکی از شاخههای جغرافیای انسانی است که در عرصه امنیتپژوهی، بیشتر بر وجه مصداقی آن تأکید شده است. موضوع محوری این رشته، عموماً پدیده دولت یا ناحیه سازمانیافته سیاسی است و به بررسی کالبد، عناصر، ویژگیها و رفتار دولت میپردازد. بنابراین، جنبههای مختلف دولت نظیر علت پیدایش، موقعیت...
full textامنیت ملی از منظر جغرافیای سیاسی
امنیت ملی، توانایی دولت ها برای حفظ هویت مستقل و تمامیت کاربردی (جمعیت، سرزمین و دارایی) آنهاست. جغرافیای سیاسی نیز یکی از شاخه های جغرافیای انسانی است که در عرصه امنیت پژوهی، بیشتر بر وجه مصداقی آن تأکید شده است. موضوع محوری این رشته، عموماً پدیده دولت یا ناحیه سازمان یافته سیاسی است و به بررسی کالبد، عناصر، ویژگی ها و رفتار دولت می پردازد. بنابراین، جنبه های مختلف دولت نظیر علت پیدایش، موقعیت،...
full textتحلیل تئوری امت در قلمرو جغرافیای سیاسی اسلام
یکی از مفاهیم اساسی در اسلام و قرآن نظریه امت است. این مفهوم بر آمده از اندیشه سیاسی اسلام در بر گیرنده مفاهیمی چون قوم، قبیله، عشیره، گروه های نژادی و نیز ملت با عناصر قوام بخش ارزش های آسمانی مذهب تحت رهبری پیامبر و سپس جانشینان آن اطلاق می شود. نظریه امت در اندیشه جغرافیای سیاسی اسلام ابتدا منحصر به جامعه مسلمانان نبود و غیر مسلمانان را نیز شامل می شده و بر خاسته از ایدئولوژی اسلامی با ملی گ...
full textبازاندیشی در مفهوم Territory از نگاه جغرافیای سیاسی ایران
بیشک، واژههای تخصصی هر علم زبان گویای آن علم است و زبان علمی، همبستۀ جداییناپذیر هر علم محسوب میشود. پژوهش در هر علمی مستلزم بهدستدادن مجموعهای منسجم از واژگان خاص آن رشته، برابرنهادههای آنها و ارائة تعریفی دقیق از آنهاست. جغرافیای سیاسی واژههای متعددی مانند مکان، فضا، مقیاس و سرزمین و نظایر آن دارد که جزء مفاهیم مورد مجادله هستند. مفهوم Territory یکی از مهمترین و بحثبرانگیزترین مف...
full textبررسی عوامل واقعگرایی ایرانی از منظر جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک
چکیده در این پژوهش عوامل متعدد موجود و مستقر در جامعه و جغرافیای سیاسی درون و پیرامون ایران بررسی و تحلیل میشود که در چهار دهة اخیر، نقش مؤثری در شکلگیری واقعگرایی ایرانی داشته است. در این میان، عواملی نظیر ریشههای تاریخی ناامنی و موقعیت جغرافیای سیاسی و منطقهای ایران، جغرافیای جنگ ایران و عراق، تداوم خصومت آمریکا با ایران و مسئلة اسرائیل، در ساخت و عقلانیسازی و درنهایت واقعگرایی ایرانی...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
برنامه ریزی و آمایش فضاPublisher: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 1605-9689
volume 17
issue 4 2014
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023